بیماری سفیدک

بیماری سفیدک : این نمای میکروسکوپی ، در مرحله تروفونت خود نشان می دهد که در زیر پوست ماهی تغذیه می کند.

نام فارسی بیماری : سفیدک
نام انگلیسی بیماری : Ich
سرعت گسترش بیماری : زیاد
سرعت انتشار بیماری : زیاد
شانس درمان بیماری : زیاد
طول دوره درمان : 3 روز
دمای آب برای درمان : 31 الی 32 سانتی گراد
میزان نمک برای درمان : به ازای هر ۲۰ لیتر یک قاشق چای خوری
علائم بیماری : نقطه های سفید بر بدن ماهی ، کم شدن اشتهای ماهی ، ماهی بیمار بدن خود را بر روی دکور و اجزا میکشد .

بیماری ایک یا سفیدک

Ich یکی از رایج ترین بیماری هایی است که ماهیان آکواریومی شما می توانند با آن روبرو شوند. روشهای مختلفی برای مبارزه با این بیماری وجود دارد ، اما بر اساس بیش از یک دهه تجربه کار با 100 تا 200 مخزن در یک فروشگاه ماهی و واردات گونه های وحشی ، این روش ابتدایی ما برای درمان بیماری سفیدک یا ایک است.

بیماری سفیدک یا ایک چیست؟

پروتوزوآن Ichthyophthirius multifiliis که به عنوان بیماری ick یا spot white نیز شناخته می شود ، یک انگل خارجی است که با تشکیل یک کپسول کوچک سفید (با قطر معمولاً کمتر از 1 میلی متر) به باله ، بدن و آبشش های ماهی شما متصل می شود.

پس از تغذیه ماهی و رشد تا رسیدن ، از ماهی می افتد ، خود را روی زمین یا سطح آکواریوم دیگر قرار می دهد و به سرعت تکثیر می شود.

پس از تکثیر ، کیست باز می شود و صدها پروتوزوآ ایچ جدید در آب آزاد می شوند ، که می توانند به مدت دو تا سه روز شنا کنند تا زمانی که یک میزبان جدید را برای حمله پیدا کنند.

هرچه زودتر ایچ را بگیرید و درمان کنید ، احتمال بهبودی کامل ماهی بیشتر خواهد بود.

آیا ماهی من دارای بیماری سفیدک است؟

علائم دیگر ممکن است از دست دادن اشتها ، تنفس سریع ، مالیدن بدن بدن بدن به ماهی ها ، بی حالی و رفتار پنهان باشد. اگر ماهی شما دارای منشا انگلی باشد ، امروز پنج لکه خواهید دید و فردا شاید 35 لکه وجود دارد.

با این حال ، برخی از ماهی ها دچار “استرس ایک” یا لکه های استرسی می شوند که به طور مساوی کل بدن (نه فقط باله ها) را پوشش می دهد.

اگر امروز پنج لکه و فردا پنج لکه مشاهده کنید بدون افزایش ، این ممکن است ناشی از استرس باشد و لزوما به همان رژیم درمانی ذکر شده در زیر پاسخ نخواهد داد.

بیماری سفیدک یا ایک چیست؟

پروتوزوآن Ichthyophthirius multifiliis که به عنوان بیماری ایک یا spot white نیز شناخته می شود ، یک انگل خارجی است که با تشکیل یک کپسول کوچک سفید (با قطر معمولاً کمتر از 1 میلی متر) به باله ، بدن و آبشش های ماهی شما متصل می شود.

پس از تغذیه ماهی و رشد تا رسیدن ، از ماهی می افتد ، خود را روی زمین یا سطح آکواریوم دیگر قرار می دهد و به سرعت تکثیر می شود.

پس از تکثیر ، کیست باز می شود و صدها پروتوزوآ ایک جدید در آب آزاد می شوند ، که می توانند به مدت دو تا سه روز شنا کنند تا زمانی که یک میزبان جدید را برای حمله پیدا کنند.
هرچه زودتر ایک را بگیرید و درمان کنید ، احتمال بهبودی کامل ماهی بیشتر خواهد بود.

آیا بیماری سفیدک می تواند بر روی انسان تأثیر بگذارد؟

خوشبختانه ، نه در صورت لمس آب آکواریوم آلوده نخواهید شد. با این حال ، مطمئن شوید که دست ها و بازوها را کاملاً بشویید تا به طور تصادفی بیماری را به آکواریوم های دیگر منتقل نکنید.

همچنین ، هیچ وسیله ای مانند سیفون و تور را بین مخازن ماهی به اشتراک نگذارید. اگر باید دوباره از ابزار آکواریوم استفاده مجدد کنید ، می توانید آنها را با آب بسیار داغ شیر و کلر ضد عفونی کنید و سپس قبل از استفاده مجدد اجازه دهید مواد کاملا خشک شوند.

معالجه بیماری سفیدک ماهی از طریق دارو :

برای درمان با دارو باید از اكریفلاوین، مالاشیت گرین و یا سولفات كینین یا هیدروكلریدكینین استفاده كرد.
۱ . درمان با اكریفلاوین (تریپافلاوین Acriflavin = Trypaflavin) این دارو در درمان تیرگی پوست و باله‌ها، گندیدگی پوزه و باله‌ها، ضدعفونی در جراحات كوچك و به ویژه به هنگام ابتلاء به ایك كاربرد دارد.

جهت درمان، ابتداء باید از دارو محلول مادر تهیه كرد. برای این كار یك گرم اكریفلاوین را در یك لیتر آب حل كنید. پس از تهیه محلول، در ظرفی جداگانه به ازاء هر لیتر آب 50 میلی لیتر از محلول مادر ریخته و ماهی را به مدت 2 تا 4 روز در آن حمام دهید. توجه: این دارو آب را شدیداً رنگی می‌كند.

مالاشیت گرین

۲.  درمان با مالاشیت گرین (Malachit green) مالاشیت گرین در معالجه بیماری‌های قارچی پوست، كدر شدن و یا جوش زدن پوست كابرد دارد. جهت مداوا ابتلا یك گرم از دارو را كه به صورت بلورهای ریزی می‌باشد در یك لیتر آب حل كنید.

سپس 6 میلی‌لیتر از این محلول مادر را در 100 لیتر آب حل كرده و ماهی‌ها را به مدت 12 روز در آن حمام دهید. در روزهای سوم، ششم و نهم نصف مقدار داروی تجویز شده را به آب بیافزایید. پس از 12 روز، نصف آب موجود باید تعویض شده و آب تازه وارد مخزن آبی گردد.

در صورت انجام درمان در ظرفی جداگانه، به دلیل تجزیه دیرتر دارو در آب تازه، مقدار 4 میلی‌لیتر از محلول مادر در 100لیتر آب كفایت می‌كند. روش دیگر درمان با مالاشیت گرین.
حل كردن 13 تا 15 میلی‌گرم مالاشیت در 100 لیتر آب است كه ماهی‌ها به مدت 3 تا 4 روز در آن حمام داده می‌شوند.

۳.  درمان با سولفات كینین یا هیدروكلریدكینین Quinine Sulfat or Quinine Hydrochloride یك گرم كینین را در 100 لیتر آب حل كرده و ماهی‌ها را 3 روز در آن قرار دهید.

سعی كنید

معالجه در ظرفی مجزا انجام شود. اگر آب به هنگام معالجه كدر شد باید محلول تازه‌ای تهیه كرده و ماهی‌ها را به داخل آن انتقال دهید. توجه:

این درمان را برای ماهی‌های بسیار كوچك و یا بسیار حساس نباید به كار برد.
باتوجه به این كه یكی از خصوصیات انگل نفوذ به لایه‌های زیرین بافت پوششی می‌باشد.
لذا تكرار درمان برای حاصل شدن نتیجه مطلوب ضروری است.
لذا به همین دلیل تجویز دارو سه بار به فاصله 48 ساعت تكرار گردید

و پس از نوبت سوم جهت برطرف كردن عوامل مساعدكننده بیماری
ماهیان به استخری با شرایط نگهداری مناسب‌تر انتقال داده شوند كه نهایتاً نتیجه مطلوب بدست
آمده و ماهیان درمان شده از آلودگی پاك گردند.

نحوه درمان :

1- استفاده از محلول ضد انگل : نحوه ی استفاده : پس از انتقال ماهی به تانک دیگر به ازای هر لیتر دو قطره ضد انگل در آب ریخته و این کار را 3 تا 7 روز ادامه دهید تا بیماری کاملاً از بین برود .

نکته : قبل از هر بار استفاده از محلول ، 30 درصد آب تانک را تعویض کنید .

2- استفاده از نمک که به عنوان یک داروی غیر شیمیایی و موثر به کار می رود . نمک استفاده شده باید نمک دریایی یا سنگ نمک باشد و تنها از نمک طعام یا نمک ید دار استفاده نکنید.

نحوه استفاده :

1- استفاده از نمک در آب تانک ( به ازای هر 8 لیتر یک قاشق چایخوری )

2- حمام ماهی ها در محلول آب و نمک : به ازای هر لیتر 4 قاشق چایخوری نمک را در آب حل کرده و ماهی را بمدت 30 ثانیه تا چند دقیقه در آب شناور کنید
پس از انجام این کار بلافاصله ماهی را به تانک اصلی انتقال دهید .

این کار را تا 3 روز ادامه داده و پس از هر بار 30 تا 70 درصد آب تانک اصلی را تعویض کنید .

تذکر :

برای هر بار حمام ماهی محلول آب و نمک جداگانه ای ساخته و از محلول های قبلی استفاده نکنید .

3- افزایش دمای آب :

1 تا 3 ساعت در هر روز دمای آب را به 30 تا 31 درجه سانتیگراد برسانید تا گرما مانع از رشد انگل در بدن ماهی شود .

نکته : این کار را حداقل تا 5 روز متوالی ادامه دهید .

4- استفاده از فرمالدهید محلول :

معمولاً در کلینیک های دامپزشکی برای درمان سفیدک ، ماهی ها را در محلول آب و فرمالدهید ( به ازای هر 35 لیتر یک میلی لیتر ) به مدت 12 ساعت حمام کرده و این کار را تا 2 روز ادامه می دهند.

پس از این کار 30 تا 70 درصد آب تانک را تعویض می کنند .

محلول فرمالدهید اما استفاده از فرمالدهید برای افراد غیر پزشک توصیه نمی شود ، چون علاوه بر کاهش مقادیر زیادی از اکسیژن آب ، ممکن است سبب سرطان در انسان شود .

5- استفاده از مالاشیت گرین یا مرمر سبز ( Malachite ) :
ماهی بیمار را 3 روز متوالی برای 12 ساعت در محلول مالاشیت گرین و آب حمام کنید . محلول های مالاشیت گرین

6- در برخی موارد فلز مس ( محلول در آب ) به عنوان دارویی برای درمان سفیدک به شمار می رود

ولی استفاده از مس در آب ، سبب قلیایی شدن آب شده و ممکن است به ستون فقرات ماهی ها آسیب رسانده و موجب از بین رفتن گیاهان طبیعی شود .

بیماری سفیدک

انگل ایک یا سفیدک و شیوه های درمان(Ich or Ick)
بیماری ایک یا سفیدک با نام علمی Ichthyophthirius شایع ترین انگل پوستی در ماهیان آکواریومی است
منشا این بیماری نوعی Protozoan شدیدا واگیر دار است

علائم بیماری

1.به وجود آمدن هاله ای سفید (White Patch) روی پوست بدن ماهی
2.نقطه های برفکی شکل روی پوست بدن ماهی
3.کم اشتهاشدن ماهی
4.گوشه گیر و ترسو شدن ماهی
5.تنفس سنگین
6.کوبیدن نواحی مختلف بدن به اشیا داخل آکواریوم
7.سست وبیحال شدن ماهی

درمان

درمان درمرحله ابتدایی
همانطورکه قبلا گفتم ماهی مبتلا به بیماری سفیدک براحتی درمان میشود اما اگر این بیماری سرسری گرفته شود ودرمان رابه تعویق بیاندازید ماهیهای مبتلا به سفیدک تلف میشوند
درمان سفیدک درمراحل اولیه وزمانیکه بیماری حاد نشده
افزایش دمای آب تا 32 درجه
اضافه کردن نمک به ازا هر20 لیتر به آب
استفاده ازقطره های ضدانگل موجود دربازار
ظرف مدت 72ساعت ماهی درمان میشود
اما سه بار دوز دارو تکرار شود وهر سه روز یک بار آب کاملا با آب همدما تعویض گردد
تا ظرف این 9روز تخمهای انگل هم ازبین برود

درمان درمراحل پیشرفته وحاد

استفاده از فرمالین
به مقدار 1 گرم در 5 لیتر آب بمدت 6روز
دوز دارو در روز اول سوم پنجم تکرارشود تا تخم انگل ازبین برود

استفاده از هالامید (کلرامین تی)
1گرم در 100لیتر آب
درمان 7 روز ادامه یابد وهر روز سیفون 100% و تکرار دارو

نکته

درمان باموادشیمیایی نظیر هالامید وفرمالین از بخاری استفاده نکنید برای اینکه دما از 27 درجه بالاتر نرود

از داروهای تجاری نیز مانند
تترا کنترا اسپات
تترا کنترا لاک
سرا کاستاپور
سراپروتوزوان
نیزمیتوانید استفاده کنید این سه محصول ترکیباتی از فرمالین ومالاشیت سبز
(مالاشیت گرین) دارند که در بهبودی ماهی بسیار عالی عمل میکنند
ولی استفاده ازمالاشیت گرین به علت سمیت بالا وسرطان زابودن به تنهایی برای افراد مبتدی پیشنهاد نمیشود
وچندین سال است که از طرف سازمان غذا ودارو آمریکا fda منسوخ اعلام شده است

منبع : ‌aquariumcoop
بازگردانی به پارسی : احسان غفاری